VHZ jaargang 50 2009 → Oude jaargangen Van Horen Zeggen → Van Horen Zeggen → Bureau AudCom voor FENAC en Siméa

Klik op de links om de bestanden (van minimaal een jaar oud) te downloaden.

2009-6 Jubileumnummer 50ste jaargang VHZ

Inclusief DVD met alle vijftig jaargangen.
Van Horen Zeggen bestaat 50 jaar. Tot 1978 verscheen het tijdschrift onder de naam Het Gehoorgestoorde Kind, daarna als Van Horen Zeggen. Het jubileumnummer gaat over het verleden en heden. Aan de hand van vijf thema's wordt een overzicht gegeven hoe kennis zich afgelopen vijf decennia heeft ontwikkeld.

Methodenstrijd
Het is 1880. In Milaan houden wetenschappers, leerkrachten en anderen die betrokken zijn bij het dovenonderwijs een internationaal congres. Al eeuwen wordt er gediscussieerd of doven beter af zijn met gebaren of met liplezen en spreken.
In de tweede helft van de 19e eeuw, wanneer er steeds meer dovenscholen komen, laait de discussie sterk op. In Milaan wordt de knoop doorgehakt. Met meerderheid van stemmen wint de orale methode. Gebaren zijn vanaf dan verboden in het onderwijs. De doven die het congres bijwoonden, konden niets aan dit besluit veranderen. Zij waren uitgesloten van stemming.

Persoonlijkheid
50 jaar Van Horen Zeggen levert aardig wat artikelen op over persoonlijkheidsontwikkeling en gedrag bij kinderen en jongeren met auditieve en/of communicatieve problemen. In de beginjaren van het blad ging het vooral om beschouwingen die nauwelijks gevoed werden door onderzoek. Vanaf ongeveer 1990 verschenen er regelmatig onderzoeksresultaten over dit onderwerp. Psychologen en orthopedagogen toonden de gevolgen aan van een stoornis op het gedrag en de eerste praktische programma's werden besproken in Van Horen Zeggen.

Doelgroepen
Doofstommen, slechthorenden en spraakgebrekkige kinderen. Het lijken afgebakende groepen die we in de beginjaren in de kolommen van Het Gehoorgestoorde Kind tegenkomen. In de laatste jaargangen van Van Horen Zeggen bevolken naast deze kinderen ook bijvoorbeeld autisten, meervoudig gehandicapten, anderstaligen en kinderen met een cochleair implantaat de pagina's. Er lijkt een verschuiving van doelgroepen te zijn ontstaan. Maar klopt dit beeld?

Samenwerking
‘Wij hebben elkaar nodig om problemen op te sporen'. ‘Er moet afstemming zijn tussen zorgprofessionals'. Deze uitspraken zijn van T. van Gent. Hij doet ze in 2008 in een themakatern van Van Horen Zeggen over samenwerking tussen onderwijs en zorg. De kinder- en jeugdpsychiater is niet de enige die hiertoe oproept in het blad. Velen gingen hem voor. Waarom wordt deze roep na vijftig jaar nog steeds gehoord? Zijn we het hierover dan niet met elkaar eens? Of verandert er zoveel in de samenleving en de sector dat er constant gezocht moet worden naar nieuwe samenwerkingsvormen?

Emancipatie
‘Waar ik me aan erger is dat er mensen zijn die alleen naar het gehoor kijken, niet naar de sociale en emotionele ontwikkeling. Dat betekent dat ze zich niet echt bewust zijn van de ontwikkeling van de identiteit van een dove. Naar mijn mening spelen twee aspecten in de ontwikkeling van een doof iemand een zeer belangrijke rol: zelfvertrouwen, dat heeft met identiteit te maken en de communicatie met de buitenwereld. Dan gaat het onder andere over integratie.' Dit beweert de 22-jarige Jascha Blume. Hij is doof.

2009-5

Reportage
Auris-taalbeleid betekent een belangrijke kwaliteitsimpuls.

Taal staat centraal. Dat is de kern van het nieuwe Auris-taalbeleid dat sinds juni 2009 van kracht is. Auris is voorlopig de eerste en enige binnen het cluster 2-taalonderwijs die nu met één organisatiebrede taalaanpak werkt. In de reportage laat Van Horen Zeggen een aantal medewerkers aan het woord.

Interview
Marcel Broesterhuizen en Hannie Hoefnagels: ‘Voer ruim een lesuur Filosofie in voor scholieren. Het hélpt!'.

Afgelopen juni zette Marcel Broesterhuizen, van de 32 jaar bij Viataal het merendeel werkzaam als psycholoog, later als behandelcoördinator, een punt achter zijn loopbaan. Met een mini-symposium ‘Doe ff normaal!' zorgde Broesterhuizen voor een gepaste afsluiting. Voor deze bijeenkomst in de Blauwe Zaal nodigde Broesterhuizen collega's uit Zorg en Onderwijs, jongeren én Hannie Hoefnagels, docent Levensbeschouwing, tevens moeder van een dove puber uit voor bijdragen.

Artikelen
Fabienne Piso, Harry Knoors en Mathijs Vervloed: Vriendschapsrelaties van dove en slechthorende adolescenten.

Sociale relaties en vriendschappen zijn voor elk mens belangrijk. Voor zich ontwikkelende kinderen en jongeren in het bijzonder. Binnen een hechte vriendschap heb je samen plezier, deel je je diepste gedachten en gevoelens en kun je groeien door de wederzijdse steun en aanmoediging.
Fabienne Piso, Harry Knoors en Mathijs Vervloed onderzochten of de vriendschapsrelaties van dove en slechthorende jongeren met horende leeftijdgenoten kwalitatief minder hecht zijn dan onderlinge vriendschappen tussen goedhorende jongeren. Ook is onderzocht of de kwaliteit van de vriendschapsrelaties effect heeft op het welbevinden van de jongeren.
Literatuurlijst (volgt binnenkort)
Tabel

2009-4

Reportage
Onlangs lanceerde Auris Dienstverlening in Houten een eigen hyves voor doven en slechthorenden. Een initiatief van Mariëtte Spierings, slechthorend en maatschappelijk werker bij Auris Dienstverlening in Houten en Vincent Kok, slechthorende vmbo-leerling op het Auris College in Utrecht.

Interview
Sinds 1 mei 2009 bestaat Werkpad. De organisatie ondersteunt mensen met een ernstige visuele, auditieve en/of communicatieve beperking bij het vinden en behouden van werk. Evelien Ribbens, directeur van Werkpad, benadrukt dat ondersteunen iets anders is dan aan de hand nemen.
In Werkpad zijn de re-integratieactiviteiten samengebracht van de Koninklijke Auris Groep, Viataal, Koninklijke Effatha Guyot Groep en Bartiméus. Hiervoor werkten ze onder de namen Fama en Bureau Arbeid.

Artikelen
Karin Wiefferink, Bernadette Vermeij, Heleen van der Stege, Noëlle Uilenburg: Gezinsbegeleiding voor Turkse ouders van kinderen met een cochleair implantaat

Als gevolg van immigratie en de toestroom van vluchtelingen is de diversiteit aan culturen in Nederland de afgelopen jaren toegenomen. Een grote groep binnen deze nieuwe culturen zijn de mensen afkomstig uit Turkije. Omdat er nog weinig bekend is over de ervaringen en wensen van Turkse ouders met kinderen met een cochleair implantaat (CI) ten aanzien van de zorg en begeleiding, is een verkennend onderzoek uitgevoerd. Uit dit onderzoek blijkt dat Turkse ouders andere aspecten rondom de begeleiding belangrijk vinden dan de gezinsbegeleidsters. Moeizame communicatie tussen ouders en gezinsbegeleidsters en culturele verschillen zijn waarschijnlijk deels verantwoordelijk voor deze verschillen.
Literatuur
Tabel

2009-3

Reportage
Het jaarlijkse congres van Siméa stond dit jaar in het teken van taal en gedrag. Met bijdragen van onder meer Ina van Berckelaer-Onnes en Roos Vonk werden de deelnemers bijgepraat over de kracht van taal. Met een ‘carrousel’ aan nieuwe ideeën kan het verenigingsbestuur aan de slag om de leden nog meer bij Siméa te betrekken.

Interview
Theo Laceulle, oud bestuurder van Siméa voorloper de VeBOSS, blikt terug op een lange historie in de sector. Hij spreekt zijn zorgen uit over het onderwijs aan slechthorende kinderen en houdt een pleidooi voor de opvang van meer CI-kinderen in SH-scholen.

Artikelen
Emmy Konst : Vroegbehandeling van spraak- en taalproblemen: een effectieve multidisciplinaire benadering.

Emmy Konst heeft bij de diagnose- en behandelgroepen op Sint-Marie een effectstudie uitgevoerd naar de vroegbehandeling van kinderen met spraak- en taalproblemen. De resultaten van 85 kinderen worden in haar artikel beschreven. Ze sluit af met een aantal discussiepunten en pleit voor verder onderzoek.
Literatuurlijst

2009-2

Reportage
Louise Hessel, beeldend kunstenaar, is een van de docenten van de Talentklas van het Auris College Rotterdam. Onder haar bezielende leiding werken talentvolle praktijkschool leerlingen aan hun ontwikkeling. Ze doen dat in de Talentklas. De talentklas is in het speciaal onderwijs uniek. Deze vakgroep is misschien wel de enige in Nederland die op dit niveau werkt.

Interview
Op 19 maart vond in Eindhoven het symposium Alle Taal Centraal plaats. Ruim 600 professionals lieten zich bijpraten over de laatste ontwikkelingen op hun vakgebied. Prof. Dr. Hanna Swaab verzorgde de plenaire lezing. Van Horen Zeggen sprak met haar én met symposiumdeelnemers over de bijdrage van de neuropsychologie aan de diagnostiek en behandeling bij taalontwikkelingsstoornissen.

Artikelen
Carolien Rieffe, Maartje Kouwenberg, Ilona Scheper, Cootje Smit, Karin Wiefferink: Inzicht in de eigen emoties bij dove kinderen
Een goede emotionele ontwikkeling beïnvloedt ook andere ontwikkelingsgebieden positief, zoals de cognitieve ontwikkeling. Motivatie, aandacht, en geheugen werken beter als een kind lekker in zijn vel zit. Een optimale emotionele ontwikkeling is voor dove kinderen die opgroeien in een horend gezin echter niet zo vanzelfsprekend. In dit onderzoek vergelijken de auteurs 26 dove en 26 horende kinderen (rond 11 jaar oud) ten aanzien van een belangrijk aspect van emotionele competentie: inzicht in de eigen emoties en manieren om met die eigen emoties om te gaan.
literatuurlijst

Bert Nijveld: Aantoonbaar Betere Ambulante Begeleiding
Op initiatief van de WEC-Raad is door organisatie adviesbureau Van Beekveld & Terpstra een zelfevaluatiemethode ontwikkeld voor ambulante begeleiding. Alle betrokkenen – van de ambulant begeleiders zelf tot scholen, ouders en leerlingen – dragen bij aan de evaluatie. Hierdoor ontstaat een compleet beeld op grond waarvan de dienstverlening kan worden verbeterd. In dit artikel beschrijft de auteur de opzet van het instrument en de wijze waarop er hiermee gekeken wordt naar de ambulante begeleiding.

2009-1

Reportage
In 2008 bestond Viataal 180 jaar. Het jubileum werd gevierd met tal van activiteiten.

Centraal in het jubileumjaar stonden 5 symposia. Ieder symposium was gewijd aan uitwisseling van kennis over een van de kerndoelgroepen van Viataal. In de reportage een verslag van de belangrijkste aandachtspunten.

Interview
Per 1 januari 2009 vormen de Koninklijke Effatha Guyot Groep, Viataal en Sint Marie een nieuwe organisatie.

Onder de voorlopige naam KEG Viataal Groep wordt diagnostiek, zorg en onderwijs verspreid over heel Nederland aangeboden. De leden van de raad van bestuur Henk Bakker en Bas van den Dungen vertellen waarom zij de fusie belangrijk vinden.

Artikel
Annet de Klerk, Daan Hermans, Harry Knoors en Loes Wauters: ‘Passend onderwijs in de Twinschool. Dove, slechthorende en horende leerlingen samen naar school.’

In toenemende mate bezoeken dove kinderen het regulier onderwijs. Individuele schoolplaatsing heeft vaak als nadeel dat het onderwijs weinig toegesneden is op de dove leerling en dat deze nauwelijks nog contact heeft met andere dove of slechthorende kinderen, waardoor sociaal isolement kan optreden. In Vught worden dove en slechthorende kinderen groepsgewijs geplaatst in het regulier basisonderwijs: de Twinschool. In dit artikel worden de opzet en de resultaten van dit project beschreven.
literatuurlijst